Czym są paszteciki z kapustą i grzybami?
Paszteciki z kapustą i grzybami to małe, pieczone pierożki lub bułeczki. Ich wnętrze wypełnia aromatyczny farsz. Tradycyjnie przygotowuje się je z ciasta drożdżowego. Są nieodłącznym elementem wielu polskich stołów wigilijnych. Paszteciki wigilijne stanowią danie bezmięsne. Często nazywa się je również kapuśniaczkami drożdżowymi. Podaje się je na ciepło, zwykle jako dodatek do klarownego barszczu czerwonego. Stanowią także smaczną przekąskę samą w sobie.
Ich popularność wynika z wyjątkowego smaku. Połączenie lekko kwaśnej kapusty kiszonej z intensywnym aromatem suszonych grzybów leśnych jest charakterystyczne. Miękkie, puszyste ciasto doskonale otula wyrazisty farsz. Paszteciki są obowiązkową pozycją na stole wigilijnym w wielu domach. Choć kojarzą się ze świętami, można je przygotować na różne okazje przez cały rok.
Jakie są rodzaje ciasta na paszteciki?
Choć najczęściej spotyka się paszteciki drożdżowe, istnieje kilka wariantów ciasta. Wybór zależy od preferencji smakowych i dostępnego czasu. Każdy rodzaj ciasta nadaje pasztecikom nieco inny charakter.
Ciasto drożdżowe (najpopularniejsze)
Tradycyjne paszteciki z kapustą i grzybami przygotowuje się ze zwykłego ciasta drożdżowego. Jest ono miękkie, puszyste i delikatne. Wymaga czasu na wyrośnięcie, ale efekt jest tego wart. Ciasto drożdżowe na paszteciki często bazuje na mleku, maśle i żółtkach. Nadaje to pasztecikom bogatszy smak i piękny, złocisty kolor po upieczeniu. Jest to najczęściej wybierana opcja na wigilijne paszteciki.
Ciasto topione (alternatywa Tomasza Strzelczyka)
Ciekawą alternatywą jest ciasto topione. Przepis na takie paszteciki proponuje Tomasz Strzelczyk. Różni się ono od tradycyjnej wersji sposobem przygotowania. Ciasto wyrasta zanurzone w misce z zimną wodą. Ten nietypowy proces sprawia, że ciasto jest elastyczne i łatwe do formowania. Paszteciki z ciasta topionego mają nieco inną strukturę niż klasyczne drożdżowe.
Ciasto twarogowe (kolejna alternatywa)
Innym pomysłem jest ciasto twarogowe. Dodatek sera białego (twarogu) nadaje ciastu wyjątkowy, bogaty smak. Jest ono bardziej zwarte niż drożdżowe, ale równie smaczne. Ciasto twarogowe jest też szybsze w przygotowaniu. Nie wymaga długiego wyrastania. To dobra opcja dla osób szukających odmiany od klasyki.
Samo ciasto twarogowe jest naprawdę pyszne, wręcz konkurencyjne dla ciasta drożdżowego.
Inne opcje (np. francuskie, kruche)
Można również spotkać paszteciki przygotowane z ciasta francuskiego lub kruchego. Ciasto francuskie daje efekt chrupiących, listkujących pasztecików. Jest to szybka opcja, jeśli użyjemy gotowego ciasta. Ciasto kruche jest mniej popularne, ale również możliwe do wykorzystania. Każda z tych opcji oferuje inne doznania smakowe i teksturalne.
Jak przygotować idealny farsz z kapusty i grzybów?
Sekretem pysznych pasztecików jest dobrze przygotowany farsz. Powinien być aromatyczny, wyrazisty i odpowiednio wilgotny. Podstawą są kiszona kapusta i suszone grzyby leśne.
Do przygotowania farszu potrzebujesz następujących składników:
- Kapusta kiszona (około 500-800 g)
- Suszone grzyby leśne, np. podgrzybki, borowiki (około 30-60 g)
- Cebula (1-2 sztuki)
- Olej roślinny lub masło do smażenia
- Przyprawy: liść laurowy (2-3 szt.), ziele angielskie (3-4 ziarna), pieprz czarny mielony, sól, opcjonalnie łyżeczka cukru, kminek.
Niektórzy dodają do farszu również suszone śliwki dla przełamania smaku.
Przygotowanie farszu krok po kroku:
- Grzyby: Suszone grzyby dokładnie wypłucz. Zalej zimną wodą i odstaw do namoczenia na kilka godzin, najlepiej na całą noc. Następnie ugotuj je w tej samej wodzie do miękkości (około 20-40 minut). Odcedź grzyby, zachowując wywar. Drobno posiekaj ugotowane grzyby.
- Kapusta: Kiszoną kapustę przepłucz na sicie, jeśli jest bardzo kwaśna. Następnie odciśnij ją dokładnie z nadmiaru soku. Posiekaj kapustę drobniej. Przełóż do garnka, zalej niewielką ilością wody lub zachowanym wywarem z grzybów. Dodaj liść laurowy i ziele angielskie. Gotuj pod przykryciem na małym ogniu do miękkości (około 45-60 minut).
- Cebula: Cebulę obierz i drobno posiekaj. Zeszklij ją na rozgrzanym oleju lub maśle na patelni.
- Łączenie: Do miękkiej kapusty dodaj posiekane grzyby i zeszkloną cebulę. Wymieszaj całość. Smaż razem przez kilka minut, aby smaki się połączyły. Dopraw farsz solą, świeżo mielonym pieprzem i ewentualnie cukrem do smaku. Usuń liście laurowe i ziele angielskie. Farsz powinien być wilgotny, ale nie mokry.
Pamiętaj, aby farsz dobrze wystudzić przed nałożeniem na ciasto. Farsz można przygotować dzień wcześniej. Przechowywany w lodówce nabierze jeszcze głębszego aromatu.
Sugestie:
- Zamiast suszonych grzybów możesz użyć pieczarek (około 500 g). Farsz będzie miał jednak łagodniejszy smak.
- Można użyć mrożonych grzybów leśnych.
Przepis krok po kroku na paszteciki drożdżowe (wg AniaGotuje.pl)
Ten przepis pozwoli przygotować około 40 sporych, puszystych pasztecików drożdżowych. Czas przygotowania to około 2 godziny 30 minut, a czas pieczenia około 30 minut.
Zanim zaczniesz szykować te pyszne kapuśniaczki, polecam najpierw przeczytać cały przepis. – AniaGotuje.pl
Składniki
Na ciasto drożdżowe:
- 880 g mąki pszennej (np. tortowej typ 450)
- 150 g prawdziwego masła (82% tłuszczu)
- 4 żółtka średniej wielkości jajek
- 500 ml mleka (np. pełnotłustego)
- 50 g świeżych drożdży (lub 20 g drożdży instant)
- Szczypta soli
- Szczypta cukru
Na farsz do pasztecików:
- 800 g kapusty kiszonej
- 60 g suszonych grzybów
- 2 średnie/większe cebule
- 7 łyżek oleju roślinnego do smażenia
- Przyprawy: 1 łyżeczka cukru, 3 małe liście laurowe, 4 ziarna ziela angielskiego, płaska łyżeczka pieprzu, sól do smaku
Pozostałe składniki:
- 2 żółtka średniej wielkości jajek
- 4 łyżki mleka
- 2 łyżki sezamu, czarnuszki lub maku do posypania
Przygotowanie ciasta drożdżowego
- Rozczyn: Lekko podgrzej mleko (powinno być ciepłe, ale nie gorące - około 40°C). W miseczce rozkrusz świeże drożdże. Dodaj szczyptę cukru, łyżkę mąki i około 100 ml ciepłego mleka. Wymieszaj i odstaw w ciepłe miejsce na około 15 minut, aż rozczyn zacznie pracować (urośnie i spieni się). Jeśli używasz drożdży instant, wymieszaj je bezpośrednio z mąką.
- Zagniatanie ciasta: Do dużej miski przesiej mąkę. Dodaj sól. Wlej resztę ciepłego mleka. Dodaj żółtka i wyrośnięty rozczyn (lub drożdże instant wymieszane z mąką). Zacznij wyrabiać ciasto. Masło roztop i lekko przestudź. Stopniowo dodawaj roztopione masło do ciasta, cały czas wyrabiając. Wyrabiaj ciasto przez około 10-15 minut, aż będzie gładkie, elastyczne i będzie odchodzić od ręki. Możesz użyć miksera z hakiem do ciasta drożdżowego.
- Wyrastanie: Uformuj z ciasta kulę. Przełóż ją do miski lekko oprószonej mąką lub wysmarowanej olejem. Przykryj miskę czystą ściereczką. Odstaw ciasto w ciepłe miejsce na około 1-1,5 godziny, do podwojenia objętości.
Ciasto drożdżowe można przygotować wcześniej i schować do lodówki. Powinno tam wolniej rosnąć.
Formowanie pasztecików
- Wyrośnięte ciasto wyłóż na stolnicę lekko oprószoną mąką. Krótko je zagnieć, aby odpowietrzyć.
- Podziel ciasto na 4 równe części. Każdą część rozwałkuj na prostokąt o grubości około 3-5 mm i szerokości około 10-12 cm.
- Na środku każdego pasa ciasta, wzdłuż dłuższej krawędzi, rozłóż równomiernie przygotowany i wystudzony farsz.
- Zwiń ciasto w rulon, zaczynając od dłuższego boku z farszem. Dokładnie zlep brzegi ciasta, aby farsz nie wypłynął podczas pieczenia.
- Powstałe rulony delikatnie przenieś na blachę wyłożoną papierem do pieczenia, układając je zlepieniem do dołu. Zachowaj odstępy między rulonami.
- Ostrym nożem pokrój każdy rulon w poprzek na mniejsze paszteciki o szerokości około 4-5 cm.
Pieczenie
- W małej miseczce roztrzep żółtka z mlekiem. Posmaruj wierzch każdego pasztecika przygotowaną mieszanką.
- Posyp paszteciki sezamem, czarnuszką, makiem lub kminkiem.
- Odstaw paszteciki na blasze do ponownego wyrośnięcia na około 20-30 minut. W tym czasie nagrzej piekarnik.
- Piecz paszteciki w piekarniku nagrzanym do 180-200°C (w zależności od piekarnika, np. 180°C z termoobiegiem lub 200°C góra-dół) przez około 20-30 minut. Powinny być ładnie zarumienione na złocisty kolor.
Gotowe paszteciki wyjmij z piekarnika i pozostaw do lekkiego przestudzenia na kratce.
Porady i wskazówki dotyczące pasztecików
Aby Twoje paszteciki były jeszcze lepsze, skorzystaj z kilku sprawdzonych porad:
- Przechowywanie: Upieczone i wystudzone paszteciki można przechowywać w szczelnym pojemniku w lodówce przez około 3-4 dni.
- Mrożenie: Paszteciki świetnie nadają się do mrożenia. Po całkowitym wystudzeniu zapakuj je szczelnie (np. w woreczki do mrożenia). Można je przechowywać w zamrażarce do 3 miesięcy. Aby je podać, rozmroź w temperaturze pokojowej lub lodówce, a następnie podgrzej w piekarniku nagrzanym do 150-160°C przez kilka minut, aż będą ciepłe i lekko chrupiące.
- Podawanie: Paszteciki najlepiej smakują na ciepło. Są idealnym dodatkiem do czystego barszczu czerwonego, zwłaszcza wigilijnego. Sprawdzą się też jako samodzielna przekąska lub dodatek do innych zup, np. grzybowej. Smakują dobrze również na zimno.
- Wariacje farszu: Chociaż farsz z kapusty i grzybów jest klasyczny, można eksperymentować. Spróbuj wersji z samymi pieczarkami, z dodatkiem soczewicy lub farszu mięsnego (poza Wigilią). Do ciasta twarogowego można przygotować farsz na słodko, np. z serem lub owocami.
- Organizacja pracy: Przygotowanie pasztecików można rozłożyć na dwa dni. Pierwszego dnia przygotuj farsz, który przez noc w lodówce nabierze głębszego smaku. Drugiego dnia przygotuj ciasto i upiecz paszteciki.
- Ciasto: Ilość cukru i soli w cieście drożdżowym można dostosować do własnych preferencji. Pamiętaj, że cukier jest potrzebny do aktywacji drożdży.
Zrobione własnoręcznie będą znacznie smaczniejsze, a także doskonale wiadomo, co zostało do nich dodane. – Tomasz Strzelczyk
Ile kalorii mają paszteciki z kapustą i grzybami?
Kaloryczność pasztecików zależy od wielkości oraz użytych składników, zwłaszcza rodzaju i ilości tłuszczu w cieście i farszu. Orientacyjna wartość energetyczna dla jednego średniej wielkości pasztecika drożdżowego (na podstawie jednego z przepisów) to około 112 kcal. Jest to danie bezmięsne, typowe dla kuchni postnej, jednak ciasto drożdżowe z masłem i żółtkami dostarcza pewnej ilości kalorii i tłuszczu.
Dokładne wartości odżywcze mogą się różnić. Warto traktować te dane jako przybliżone.
Najczęstsze pytania (FAQ)
Czy można użyć pieczarek zamiast grzybów suszonych?
Tak, można zastąpić suszone grzyby leśne pieczarkami. Należy użyć ich odpowiednio więcej (np. 500 g). Farsz będzie miał jednak delikatniejszy smak i mniej intensywny aromat niż ten z grzybami suszonymi. Pieczarki należy oczyścić, pokroić i podsmażyć z cebulą przed dodaniem do kapusty.
Jak długo można przechowywać paszteciki?
Upieczone i wystudzone paszteciki można przechowywać w lodówce, w szczelnym pojemniku, przez 3 do 4 dni. Można je również zamrozić na okres do 3 miesięcy. Po rozmrożeniu najlepiej podgrzać je w piekarniku.
Z czym podawać paszteciki z kapustą i grzybami?
Tradycyjnie paszteciki z kapustą i grzybami podaje się jako dodatek do czystego barszczu czerwonego, szczególnie podczas Wigilii. Są również doskonałą samodzielną przekąską na ciepło lub zimno. Pasują także do zupy grzybowej.
Czy ciasto drożdżowe można przygotować wcześniej?
Tak, ciasto drożdżowe można przygotować dzień wcześniej. Po wyrobieniu należy je umieścić w misce, przykryć folią spożywczą i wstawić do lodówki. Będzie rosło wolniej. Przed formowaniem pasztecików trzeba je wyjąć z lodówki i pozostawić na około 30-60 minut w temperaturze pokojowej.